II Dünya müharibəsinin bitməsinin 80-ci ildönümündə keçirilən Çinindəki genişmiqyaslı hərbi parad, bu ölkənin görünməmiş hərbi gücünün artırılması ilə bağlı narahatlıq ortaya qoyub...
Poliqon xəbər verir ki, bunu ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin xüsusi hərbi əməliyyatlar zabiti, podpolkovnik və The Hill-in analitiki Brendon Tempel yazır.
Onun sözlərinə görə, Çin həqiqətən də ABŞ-dan daha sürətli tempdə hərbi gücünü artırır, lakin bir bir nuans var:
"Çin çoxlu silaha malik ola bilər, lakin Amerika silahlı qüvvələrinin Çin üzərində üç əsas asimmetrik üstünlüyü var ki, bu da bizə hər hansı bir münaqişədə yaxşı şans verir - ordumuzun birgə fəaliyyət qabiliyyəti, komandanlığımızın vahidliyi və səlahiyyətləndirilmiş kiçik komandirlər korpusu".
Analitik qeyd edib ki, birgə hərbi əməliyyatlar aparmaq çətindir. Xüsusilə, ABŞ Vyetnam müharibəsi zamanı və İranda girovların azad edilməsi cəhdi kimi sonrakı əməliyyatlar zamanı ağır dərs alıb:
"ABŞ Silahlı Qüvvələri indi birgə fəaliyyət etməyə çox meyllidir. ABŞ sədri və Birləşmiş Ştab Rəhbərləri Komitəsi tərəfindən idarə olunan funksional birləşmiş ştaba malikdir. ABŞ-nin hərbir hərbi əməliyyat teatrındakı əsas döyüş komandanlıqları öz təbiətinə görə birgə fəaliyyət edir. Birgə təlimlər rutindir. Hərbi karyerada irəliləyənlər üçün birgə peşəkar hərbi təlim məcburidir. ABŞ-dan daha yaxşı birgə hərbi əməliyyatlar aparan heç bir qüvvə yoxdur".
Eyni zamanda, RAND (Amerika təhlil mərkəzi) tərəfindən yanvar ayında hazırlanmış hesabatda deyilir ki, Çin mənbələri onların birgə inteqrasiyada əhəmiyyətli dərəcədə geridə qaldıqlarını, birgə döyüş bölmələrinin hazırlanmasında çətinliklər olduğunu və "səriştəli birgə komandirləri olmadığını" etiraf edir.
"Təəccüblüdür ki, kommunist siyasi sistemlərindəki silahlı qüvvələr ortaq məqsədə çatmaq üçün birlikdə işləmək qabiliyyəti ilə xarakterizə edilmir. Əksinə, onlar Kommunist Partiyasının və onun yaşamasının ən yüksək prioritet olduğu hakimiyyət əsasında qurulmuş sistemlərdə mövcuddur. Bu sistemdə hər kəs hakimiyyətin mərhəmətində qalmaq və növbəti təmizlənmədən yayınmaq üçün mübarizə aparır", deyə materialın müəllifi təhlil edir.
Lakin, Massaçusets Texnologiya İnstitutunun professoru və Çin tədqiqatçısı M. Teylor Fravel qeyd edib ki, Çin yüksək komandanlığı arasında təmizləmələr komandanlığın vahidliyini və birgə əməliyyatları zəiflədən qeyri-müəyyənlik dilemması yaradır.
"Əlbəttə ki, ABŞ-da birləşmiş qüvvələrin komandirləri vəzifələrindən azad edilib. Lakin, ABŞ-da birgə sistemlər və proseslər o qədər yaxşı tətbiq edilib ki, birgə hərbi maşın işləməyə davam edir. Yeni komandir təyin edildikdən sonra komandanlığın vahidliyi şübhə altına alınmır", deyə Tempel əmin edib.
Podpolkovnik hesab edir ki, ABŞ Silahlı Qüvvələrinin kiçik komandirlər korpusu böyük ehtimalla Amerikanın Çin Xalq Azadlıq Ordusu üzərindəki ən böyük üstünlüyüdür:
"Mən dinlmək istəyən hər kəsə deyirəm ki, kiçik komandirlər ABŞ Silahlı Qüvvələrinin əsasını təşkil edir və bu şişirtmə deyil. Keçmiş əsgər olaraq, mən dəfələrlə çavuş və kapralların döyüş meydanında idarəetməni necə əllərində saxladıqlarını gördüm. Hətta öz səlahiyyətlərinə şübhə etdikləri hallarda belə, onlar fəal hərəkət etməyə meyl edirdilər".
Bununla müqayisədə, Çinin kiçik komandirlər korpusu Çin silahlı qüvvələrinin "zəif əsası" adlandırılır.
"Bu, fərdi əsgərlərın səriştəsiz olmasına görə deyil, ona görədir ki, avtoritar rejimlər səlahiyyətləndirmə və təşəbbüs anlayışını qəbul etmir", deyə podpolkovnik izah edib.
Tempel bildirib ki, ona bir dəfə belə sual veriblər: "Sizcə, niyə Rusiya Kiyevə çata bilmədi, baxmayaraq ki, bizə Kiyevin bir neçə günə düşəcəyi deyilirdi?"
Cavab olaraq o, bildirib:
"Birincisi, biz silahlı qüvvələri silahın miqdarı baxımından qiymətləndirməyə, onu səmərəli şəkildə istifadə etmək üçün lazım olan insanlar və proseslər nöqteyi-nəzərindən yox, meyl edirik. İkincisi, birgə hərbi əməliyyatlar mürəkkəbdir - Rusiya ABŞ stilində, birgə qüvvələrdən, çoxkanallı girişdən və "şok və dəhşət" taktikasından istifadə edərək işğal cəhdi etdi, amma uğursuz oldu. Nəhayət, avtoritar rejimlər öz kiçik komandirlərinə səlahiyyət vermə ideyasını qəbul etmir".
Materialın müəllifi hesab edir ki, oxşar vəziyyət Çində də mövcuddur. Eyni zamanda o vurğulayıb ki, Çinlə potensial münaqişə asan olmayacaq, çünki Çin sürətlə inkişaf etdirdiyi silahlardan səmərəli şəkildə istifadə edə biləcək.
"Xüsusi Əməliyyat Qüvvələrinin ilk iki həqiqəti belədir: "İnsanlar texnikadan daha vacibdir" və "Keyfiyyət miqdardan üstündür". Mən hesab edirəm ki, hər iki aforizm bu halda tətbiq olunur. Çin, şübhəsiz ki, çoxlu texnikaya malikdir. Lakin, onun səmərəli istifadəsi üçün lazım olan səriştəli insanlar və birgə proseslər çatışmır", deyə Tempel yekunlaşdırıb.
Poliqon.info
