İlqar İlyasov,
YAP Laçın rayon təşkilatının sədri
2020-ci ilin 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra Azərbaycan Respublikası beynəlxalq hüquqa əsaslanaraq öz suveren ərazilərində dövlət suverenliyini və ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. Lakin müharibədən sonra da Ermənistan tərəfindən dəstəklənən qeyri-qanuni silahlı dəstələrin Qarabağ bölgəsində törətdiyi təxribatlar, mina terroru və separatçılıq meylləri Azərbaycanın təhlükəsizliyi və daxili sabitliyi üçün ciddi təhdid olaraq qalmaqda idi.
Bu kontekstdə, 2023-cü il sentyabrın 19-da Azərbaycan Ordusu tərəfindən həyata keçirilən lokal xarakterli antiterror əməliyyatı ölkənin suverenliyinin tam bərpa olunması baxımından həlledici mərhələyə çevrildi.
2023-cü ilin sentyabr ayında Ermənistanın silahlı qüvvələrinin qalıqları tərəfindən Azərbaycanın Qarabağ iqtisadi rayonunda bir sıra genişmiqyaslı hərbi təxribatlar və terror aktları həyata keçirildi. Azərbaycan hərbçiləri və mülki şəxslərin həyatına qəsd olunması faktları bu əməliyyatın keçirilməsini zəruri etdi.
Bundan əlavə, 2021-ci ildən sonra bölgədə aşkarlanan və Ermənistanda istehsal olunmuş müxtəlif tipli yeni minalar Azərbaycan ərazisində terror məqsədilə yerləşdirilmişdi. Bu, beynəlxalq humanitar hüququn kobud şəkildə pozulması olmaqla yanaşı, Azərbaycanın postmünaqişə dövründə apardığı yenidənqurma və reinteqrasiya proseslərinə ciddi maneə yaradırdı.
Azərbaycan Respublikası 2023-cü ilin aprel ayında Laçın Nəzarət-Buraxılış Məntəqəsinin yaradılması ilə öz suverenliyini hüquqi və praktiki müstəvidə daha da möhkəmləndirdi. Bu məntəqə vasitəsilə dövlət sərhədləri üzərində tam nəzarət təmin olundu və Qarabağ bölgəsinə qeyri-qanuni silah və canlı qüvvə daşınmasının qarşısı alındı.
Bu addım separatçı rejimin xarici dəstək hesabına bölgədə fəaliyyətini davam etdirməsini çətinləşdirdi və antiterror tədbirlərinin hüquqi əsaslarını daha da gücləndirdi.
2022-ci ilin dekabr ayından etibarən ekologiya fəalları və vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri tərəfindən Şuşa-Laçın yolunda keçirilən etiraz aksiyaları da separatçıların Qarabağda həyata keçirdikləri qeyri-qanuni fəaliyyətə qarşı cəmiyyətin ümumi narazılığını əks etdirirdi. Etirazçılar Azərbaycanın təbii sərvətlərinin qeyri-qanuni istismarına və ərazilərdə minaların yerləşdirilməsinə qarşı haqlı etirazlarını dinc şəkildə ifadə etmişdilər.
2023-cü il sentyabrın 19-da başlayan antiterror əməliyyatı cəmi 23 saat davam etdi və sentyabrın 20-də uğurla başa çatdı. Əməliyyat çərçivəsində Azərbaycan Ordusu yüksək dəqiqlik və peşəkarlıq nümayiş etdirərək yalnız legitim hərbi hədəfləri zərərsizləşdirdi və mülki əhalinin təhlükəsizliyini tam təmin etdi.
Əməliyyatın sonunda separatçı silahlı birləşmələr tamamilə tərksilah edildi və onların təslim olması təmin olundu. Bu, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində tam suverenliyinin bərpa olunması ilə nəticələndi.
2023-cü ilin 19–20 sentyabr antiterror əməliyyatı Azərbaycanın dövlət suverenliyinin və konstitusiya quruluşunun tam şəkildə bərpa olunmasında dönüş nöqtəsi oldu. Bu tədbirlər beynəlxalq hüquqa, xüsusilə də dövlətin öz ərazisində suveren hüquqlarını qoruma haqqına əsaslanırdı.
Əməliyyat nəticəsində bu gün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı Qarabağ bölgəsindəki bütün yaşayış məntəqələrində əzəmətlə dalğalanır. Bu, təkcə hərbi deyil, eyni zamanda siyasi, hüquqi və mənəvi Zəfərdir.
