Sentyabrın 30-da Virciniya ştatında ABŞ hərbi liderlərinin döyüşə hazırlığa və Amerikanın düşmənlərinə "sarıcı zərbə endirməyə" çağıran qapalı görüşü beynəlxalq səviyyədə təkcə Tramp administrasiyasının ABŞ silahlı qüvvələrinin döyüş hazırlığını artırmaq niyyətinin nümayişi kimi deyil, həm də xüsusi hərbi kampaniyaya hazırlıqlara başlamaq üçün bir siqnal kimi qəbul edildi. Bu ilin iyununda ABŞ-ın bombardmanlarından sonra nüvə imkanlarını bərpa edən və ABŞ-la birbaşa dialoqdan imtina edən İran indi ABŞ-ın ən çox ehtimal olunan hədəfi kimi görünür. Natanz nüvə mərkəzinin yaxınlığında məxfi hərbi obyektin tikintisinin sürətləndirilməsi ilə bağlı xəbərlərlə İran təhdidi növbəti dəfə ABŞ mediası tərəfindən qızışdırılıb.
Ştatın Quantico dəniz piyadaları bazasına çağırılan səkkiz yüz amerikalı general və admiralın, o cümlədən dünya üzrə ABŞ kontingentinin komandirlərinin görüşü onlara Prezident Tramp və Pentaqon katibi Pit Heqsetin təyin etdiyi ABŞ Silahlı Qüvvələrinin yeni missiyaları haqqında ilk dəfə eşitməyə imkan verib. “Müharibə” sözü Heqsetin Donald Trampın müdafiə naziri vəzifəsindən əvvəlki çıxışında bir neçə dəfə xatırlanıb. "Bu andan etibarən yenidən qurulan Müharibə Departamentinin yeganə missiyası müharibə aparmaq, müharibəyə hazırlaşmaq və qalib gəlmək olacaq" deyə müdafiə naziri bəyan edib.
“Müharibə” sözü də prezident Trampın Heqsetin müraciətindən sonra çıxışında dəfələrlə yer alıb, o, tarixin kifayət qədər boş şərhində ABŞ-ın Birinci və İkinci Dünya müharibəsindəki qələbəsini danışıb və döyüş meydanında yeni qələbələr üçün mənəvi güc verməyə çağırıb. Nə ABŞ prezidenti, nə də Pentaqonun rəhbəri amerikalı generallarla görüşdə ABŞ-ın döyüşə hazır olmalı olduğu bir ölkənin adını çəkməyib. Bununla belə, Amerika mediası yüksək səviyyəli hərbi komandanlıqla görüşün qapalı bölməni də əhatə etdiyinə diqqət çəkir və bu görüş zamanı gələcək müharibənin planları və ya ssenariləri müzakirə oluna bilərdi.
Bu arada, iyun ayında İsrailin, sonra isə Amerikanın bombardmanlarına məruz qalan İranın elan edilmiş “güc vasitəsilə sülh” strategiyasını həyata keçirməkdə Amerikanın ən çox ehtimal olunan hərbi rəqibinə çevrilə biləcəyinə dair artan sübutlar var. ABŞ komandanlığının Quantico toplantısı fonunda monitorinq xidmətləri son günlər Yaxın Şərqdə ABŞ-ın hərbi fəaliyyətində əhəmiyyətli artım qeydə alır. Xüsusilə Pentaqon orada yanacaq dolduran təyyarələr yerləşdirir. Bəziləri artıq Qətərdəki aviabazaya gəlib, bəziləri isə Britaniya bazalarından uçuşu gözləyir. ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinə məxsus təyyarədaşıyan Gerald Ford və onun daşıyıcı zərbə qrupu da bölgəyə yollanır. O, artıq Cəbəllütariqdən keçib və Aralıq dənizi boyunca şərqə doğru gedir.
Nyu-Yorkda BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyasında çıxış edən Donald Tramp Amerikanın İranın nüvə obyektlərinə son zərbələrini xatırladıb. "Bu gün keçmiş iranlı komandirlərin çoxu, deyərdim ki, demək olar ki, hamısı artıq aramızda deyil. Onlar ölüblər", - o, fəxrlə əlavə edib. Bununla belə, yüksək səviyyəli İran liderlərinin Nyu-York, Moskva və Tehranda müxtəlif məkanlarda verdiyi bəyanatlar Amerikanın İranın nüvə obyektlərinə endirdiyi zərbələrin əks effekt verdiyini göstərir. İran açıq şəkildə bildirib ki, nüvə proqramları davam edəcək, lakin indiki mərhələdə Tehran ABŞ-ın İslam Respublikasına qarşı hərbi əməliyyatlara qarışması səbəbindən uğursuzluğa düçar olmuş Vaşinqtonla birbaşa dialoqu istisna edir.
İran prezidenti Məsud Pezeşkian BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyasında çıxışı zamanı Vaşinqtonun beynəlxalq sanksiyaları bərpa etməzdən əvvəl üç aylıq möhlət müqabilində İranın bütün zənginləşdirilmiş uranını ABŞ-a təhvil verməsi ilə bağlı Vaşinqtonun tələblərini qəbuledilməz adlandırıb. Öz növbəsində, Moskvaya səfər edən İranın Atom Enerjisi Təşkilatının (AEOI) rəhbəri, vitse-prezident Məhəmməd Eslami bəyan edib ki, ABŞ və İsrailin zərbələri İranı nüvə inkişafını dayandırmağa məcbur edə bilməyib, ancaq "qısa fasilə" yaradıb. "Nüvə texnologiyalarının inkişafı ilə bağlı dinc planımızdan heç bir sapma olmayacaq. Biz irəliyə doğru böyük addımlar atacağıq", - AEOI rəhbəri qeyd edib.
Nəhayət, İranın ali dini lideri Ayətullah Əli Xamenei də ötən həftə sərt bəyanatla çıxış edib. "Hazırda ABŞ hökuməti ilə danışıqlar heç bir şəkildə İranın milli maraqlarını irəli sürməyəcək, heç bir fayda gətirməyəcək və bizi heç bir zərərdən qoruya bilməyəcək" deyən İranın ali dini lideri ABŞ ilə dialoqu "dalan nöqtə" adlandırıb. "Bu danışıqlar ABŞ prezidenti üçün sərfəlidir. O, başını qaldırıb deyəcək ki, İranı hədələdim, bura gətirdim, danışıqlar masasına gətirdim". O, bütün dünya qarşısında ad çıxarır, lakin bizim üçün bu, tamamilə pisdir və bizə heç bir fayda gətirmir”, - deyə Ayətullah Əli Xamenei təkrarlayıb.
Bu fonda “The Washington Post” peyk şəkillərinə və adı çəkilməyən analitiklərə istinadən yazıb ki, Amerika və İsrailin zərbələrindən sonra İran guya Natanz nüvə mərkəzinin cənubundakı gizli yeraltı hərbi obyektin tikintisini sürətləndirib. Qəzetin yazdığına görə, obyektdə tunel tikintisi 2020-ci ilin dekabrında başlayıb və bu ilin ikinci yarısında sürətlənib. “The Washington Post” qəzetinin yazdığına görə, tunellərin dərinliyi və ölçüsü onların uranın zənginləşdirilməsi və ya təhlükəsiz saxlanması üçün nəzərdə tutulduğuna dair analitiklər arasında narahatlıq yaradıb.
V.VƏLİYEV
