( həlak olmuş ekipaj üzvləri )
C-130 təyyarəsi haqqında
C-130 “Hercules” modeli ABŞ istehsalıdır və 1950-ci illərdən bəri dünyanın bir çox ordusunda istifadə olunur. Bu təyyarələr ağır yüklərin daşınması, təxliyə əməliyyatları və humanitar missiyalar üçün nəzərdə tutulub.Türkiyə bu tip təyyarələri 1964-cü ildən bəri Hərbi Hava Qüvvələrinin inventarında saxlayır və hal-hazırda bir neçə modernləşdirilmiş C-130E və C-130B versiyasından istifadə edir. Təyyarə 4 turbavintli mühərrikə malikdir. 250 dən çox təyyarə istehsal edilib. ABŞ Kanada və Avstraliya daxil olmaqla 60 dan çox ölkə bu təyyarəni öz arsenalına qatıb.Maraqlı fakt budur ki , indiyədək C-130 təyrrarələri 400 dan çox qəzaya səbəb olub və 3466 insanın ölümünə səbəb olub.
Ehtimal olunan səbəblər
Mütəxəssislərin ilkin təhlillərinə görə, qəzanın başvermə ehtimalları aşağıdakı istiqamətlərdə cəmlənir:
Texniki nasazlıq– Təyyarənin mühərrik və ya hidravlik sistemlərində qəfil nasazlıq baş verməsi mümkündür.
Pilotaj və ya naviqasiya xətası – Dağlıq ərazi və buludlu hava şəraiti təyyarənin trayektoriyasına təsir etmiş ola bilər.
Yüklənmə problemi – Hərbi yüklərin balanssız paylanması, C-130 tipli təyyarələrdə tarazlığın itirilməsinə səbəb ola bilər.
Təhlükəsizlik faktorları– Bəzi mənbələr təyyarənin “uçuşdan əvvəl texniki yoxlamadan keçib-keçmədiyini” sual altına alır, lakin bu versiya rəsmi olaraq təsdiqlənməyib.
Maraqlı fakt burasındadır ki, Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinin tarixində buna bənzər bir neçə hadisə qeydə alınıb:
2001-ci ildə Kayseri yaxınlığında C-130 qəzasi – 34 nəfər həlak olmuşdu.
2018-ci ildə Isparta ərazisində CASA CN-235 təyyarəsinin qəzasi – 3 pilot ölmüşdü.
Bu hadisələr göstərir ki, Türkiyə hərbi aviasiyasında yaşlanan təyyarə parkı məsələsi hələ də aktualdır.
Türkiyə prezidenti R.T.Ərdoğan təyyarənin qara qutusunun tapıldığını təsdiq edib.
Elnur Məmmədov
