Özbəkistan Azərbaycan üçün təkcə diplomatik tərəfdaş deyil, həm də tarixi, mədəni və mənəvi bağlılıqlara söykənən qardaş ölkə və etibarlı müttəfiq kimi xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Hər iki dövlətin münasibətləri ortaq türk kimliyinə, dil yaxınlığına və yüzillərlə formalaşmış mədəni irsə əsaslanır. Bu bağlar iki xalq arasında qarşılıqlı hörmət və etimada dayanan müasir siyasi əməkdaşlığın möhkəm təməlini təşkil edir. Azərbaycan və Özbəkistan arasında münasibətlərin inkişafı regional sabitliyin, iqtisadi tərəqqinin və türkdilli dövlətlərin birliyinin möhkəmləndirilməsi baxımından strateji əhəmiyyətə malikdir. Son illər prezidentlər səviyyəsində keçirilən qarşılıqlı səfərlər, imzalanan sənədlər və strateji əməkdaşlıq platformaları bu münasibətləri daha da gücləndirmişdir. Xüsusilə, Özbəkistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə verdiyi birmənalı dəstək və Qarabağ məsələsində göstərdiyi həmrəylik iki ölkə arasında sarsılmaz qardaşlıq nümunəsi kimi qiymətləndirilir. Enerji, nəqliyyat, ticarət, kənd təsərrüfatı, müdafiə və humanitar sahələrdə genişləndirilmiş əməkdaşlıq iki dövlətin qarşılıqlı mənafeyinə xidmət edir. Zəngəzur dəhlizinin yaradılması və Transxəzər nəqliyyat-marşrutunun genişləndirilməsi həm Azərbaycanın, həm də Özbəkistanın regional və qlobal iqtisadi mövqeyini daha da gücləndirir. Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində birgə layihələr və mədəni-humanitar proqramlar xalqlar arasında əlaqələri daha da yaxınlaşdırır. Özbəkistanda Heydər Əliyev adına məktəbin tikilməsi və Azərbaycanda Özbəkistan Mədəniyyət Mərkəzinin açılması dostluğun rəmzi olmaqla yanaşı, qarşılıqlı hörmətin institusional ifadəsidir. Hər iki dövlət beynəlxalq arenada bir-birini dəstəkləyərək ortaq mövqelər nümayiş etdirir və regional əməkdaşlıq mexanizmlərinin fəal iştirakçıları kimi çıxış edir. Bu münasibətlərin davamlı olaraq dərinləşməsi təkcə iki ölkənin deyil, bütövlükdə türk dünyasının siyasi və iqtisadi inteqrasiyasına töhfə verir. Azərbaycan və Özbəkistanın gələcək inkişaf strategiyaları bir-birini tamamlayır və uzunmüddətli tərəfdaşlığın dövlətlərarası münasibətlərdə yeni imkanlar yaratdığı açıq şəkildə görünür. Bu baxımdan, Özbəkistanın Azərbaycan üçün “qardaş ölkə və etibarlı müttəfiq” statusu real siyasi praktikaya, tarixi dostluğa və strateji maraqlara əsaslanan davamlı və möhkəm əlaqələrin göstəricisidir.
İki ölkə arasında ortaq tarix və mədəniyyət yalnız xalqların bir-birinə yaxınlığını təmin etmir, həm də strateji əməkdaşlığın möhkəm təməlini qoyur. Özbəkistan və Azərbaycan arasında siyasi dialoq mütəmadi xarakter daşıyır və bu, qarşılıqlı anlaşmanı gücləndirir. Diplomatik səviyyədə həyata keçirilən görüşlər iki ölkənin ortaq maraqlarını müdafiə etmək və regional sabitliyi qorumaq baxımından mühüm rol oynayır. Enerji və nəqliyyat sahəsində həyata keçirilən birgə layihələr iqtisadi əlaqələri daha da genişləndirir və iki dövlətin beynəlxalq ticarətdə mövqelərini gücləndirir. Özbəkistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə verdiyi dəstək ölkələr arasında qarşılıqlı etimadın nümunəsidir və regional siyasətdə önəmli rol oynayır. Təhsil və mədəniyyət sahəsində həyata keçirilən layihələr, o cümlədən mədəniyyət mərkəzləri və məktəb proqramları, xalqlar arasında dostluq və əməkdaşlığı dərinləşdirir. İnsan resurslarının mübadiləsi və birgə elmi-tədqiqat layihələri tərəflərin uzunmüddətli tərəfdaşlıq perspektivini təmin edir. Azərbaycan və Özbəkistan həmçinin beynəlxalq platformalarda bir-birini dəstəkləyərək ortaq mövqelər nümayiş etdirir. Regional əməkdaşlıq layihələrinin icrası iki ölkənin strateji maraqlarını qoruyur və iqtisadi inkişafını sürətləndirir. Hər iki dövlətin qarşılıqlı səfərləri və yüksək səviyyəli görüşləri əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar açır və siyasi iradənin ifadəsi kimi qiymətləndirilir. İnsanların bir-birinə yaxınlaşması, mədəniyyət və təhsil sahəsində layihələr, eləcə də iqtisadi əməkdaşlıq xalqlar arasında qarşılıqlı hörməti daha da möhkəmləndirir. Bu əməkdaşlıq həm də türk dünyasının siyasi və iqtisadi inteqrasiyasına töhfə verir. Hər iki ölkənin strateji planları bir-birini tamamlayır və uzunmüddətli tərəfdaşlığın davamlı olmasını təmin edir. Özbəkistanın Azərbaycan üçün “qardaş ölkə və etibarlı müttəfiq” statusu həm tarixi bağlar, həm də müasir siyasi və iqtisadi realitələr üzərində formalaşıb. Bu münasibətlər gələcəkdə də dərinləşəcək və qarşılıqlı faydalı layihələr vasitəsilə xalqların rifahına xidmət edəcək. Azərbaycanın və Özbəkistanın regionda sabitlik və inkişaf naminə göstərdiyi səylər qardaşlıq və etibarlılıq prinsiplərinə söykənir.
Rəhman Ağabalayev
YAP Qusar rayon təşkilatının fəal üzvü
