BAKI, 23 noyabr. TELEQRAF
"Düşünürəm ki, insanların beyni görünüşlərindən daha maraqlıdır" – bu sözlər məşhur Hollivud ulduzu, eyni zamanda texnologiyaya töhfələri ilə dünyada ad qazanan Hedy Lamarr’a aiddir.
Bəs Hedy Lamarr kimdir?
Teleqraf texnologiya dahisi, Hollivud ulduzu və sənətini texnologiyaya qurban verən Lamarr haqqında maraqlı faktları təqdim edir.
Hedy Lamarr 1914-cü ildə Avstriyanın Vyana şəhərində anadan olub. Uşaqlıq illərindən həm sənət, həm də elmə maraq göstərən Lamarr ailəsinin dəstəyi ilə həm aktyorluğa, həm də texniki sahələrə böyük maraq duyub. Gənc yaşlarında çəkildiyi Avropa filmləri ilə tanınan Hedy 1933-cü ildə ekranlara çıxan “Ecstasy” filmi ilə bütün Avropada məşhurlaşdı və Hollivudun diqqətini çəkdi.
1937-ci ildə ABŞ-a köçən aktrisa MGM studiyası ilə müqavilə bağladı və “Algiers”, “Samson and Delilah”, “Boom Town”, “White Cargo” kimi filmlərdə rol alaraq Hollivudun ən parlaq simalarından birinə çevrildi. Onun gözəlliyi dünya mətbuatında tez-tez Marilyn Monroe ilə müqayisə edilir, lakin Lamarr həmişə bir fikri vurğulayırdı: “Məni gözəlliyimə görə görürlər, amma zəkamı heç kim görmür.”
Hedy Lamarrın texnologiyaya olan marağı isə aktyorluq karyerasının kölgəsində qalmışdı. O, boş vaxtlarında mühəndislik kitabları oxuyur, öz evində qurduğu kiçik laboratoriyada müxtəlif mexaniki və elektron qurğular üzərində təcrübələr aparırdı.
II Dünya Müharibəsi illərində Lamarr faşist Almaniyasına qarşı mübarizədə ABŞ ordusuna yardım etmək üçün bəstəkar və ixtiraçı George Antheil ilə birgə mühüm ixtira yaratdı. Onların hazırladığı “frequency hopping spread spectrum” adlanan sistem radio siqnallarının tezliyini davamlı dəyişdirməklə düşmən tərəfindən ələ keçirilməsinin qarşısını alırdı. Bu ixtira 1942-ci ildə patentləşdirilsə də, o dövrün hərbi qurumları tərəfindən tam qiymətləndirilmədi.
.jpg)
Lakin illər sonra Hedy Lamarrın ideyası müasir rabitə sistemlərinin təməl texnologiyasına çevrildi. Bu gün istifadə etdiyimiz *Wi-Fi, **Bluetooth, **GPS*, simsiz rabitə və digər çoxsaylı sistemlər Lamarrın dahiyanə fikirlərinin davamıdır. Ona görə o, haqlı olaraq “Wi-Fi-ın anası” adlandırılır.
Lamarr ömrünün son illərində sakit həyat yaşayaraq 2000-ci ildə dünyasını dəyişdi. Ölümündən sonra onun texnologiyaya verdiyi misilsiz töhfələr daha çox tanındı və müxtəlif elmi təşkilatlar tərəfindən mükafatlandırıldı.
Qeyd: Hedy Lamarrın həyatı bir daha sübut edir ki, bəzən dünyanı dəyişən insanlar göz önündə olsa da, onların dahiliyi uzun illər sonra dərk edilir.
.jpg)
