London, 16 dekabr, AZƏRTAC
Qlazqo Universitetində fəaliyyət göstərən Hüseyn Əliyev akademik fəaliyyəti, beynəlxalq elmi təcrübəsi və tədqiqatları ilə tanınan azərbaycanlı alimlərdəndir. O, hazırda universitetdə siyasi və beynəlxalq tədqiqatlar üzrə dərs deməklə yanaşı, postsovet məkanına dair tədqiqatlar aparır, eləcə də nüfuzlu beynəlxalq elmi platformalarda müntəzəm çıxış edir.
AZƏRTAC-a müsahibəsində Hüseyn Əliyev akademik yolundan, Qlazqo və Oksford universitetlərindəki fəaliyyəti zamanı qazandığı təcrübədən, son elmi nəşrlərindən, eləcə də gənc tədqiqatçılar üçün vacib hesab etdiyi məqamlardan danışıb.
– Əvvəlcə akademik yolunuza qayıdaq. Qlazqo Universitetinə 2017-ci ildə qoşuldunuz. Sizi bu universitetə gətirən əsas motivasiya nə idi?
- Qlazqo Universitetinə qoşulmaq mənim üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyırdı. Bunun əsas səbəbi postkommunist regiona yönəlmiş Mərkəzi və Şərqi Avropa Araşdırmaları Mərkəzində (CEES) çalışma imkanı idi. CEES Avropada keçmiş Sovet İttifaqının sistemli şəkildə öyrənilməsi ənənəsinə malik nadir elmi mərkəzlərdən biridir və bu mühitdə çalışmaq mənim elmi maraqlarımla tam üst-üstə düşürdü.
– Hazırda Qlazqo Universitetində müəllim-tədqiqatçı kimi fəaliyyət göstərirsiniz. Bu mərhələdə əsas tədqiqat istiqamətləriniz hansılardır?
- Hazırkı tədqiqatlarım əsasən silahlı münaqişələrdə fərdi və qrup iştirakına yönəlib. Müharibələrdə iştirakın müxtəlif aspektlərini - səfərbərlik və demobilizasiya proseslərini, eləcə də həm nizami silahlı qüvvələrə, həm də qeyri-dövlət silahlı qruplarına cəlb olunmanı araşdırıram. Nüfuzlu dövlət maliyyəsi ilə dəstəklənən son tədqiqat layihəm keçmiş Sovet İttifaqı məkanında əcnəbi döyüşçülərin səfərbərliyi mövzusuna həsr olunub.
– Qlazqoya gəlməzdən əvvəl Oksford Universitetinin Sahələrarası Araşdırmalar Məktəbində tədqiqatçı alim kimi çalışmısınız. Oksforddakı təcrübə akademik baxışlarınıza necə təsir etdi?
- Oksford Universitetində sahə araşdırmaları sahəsində əldə etdiyim təcrübə akademik karyeramda formalaşdırıcı rol oynadı. Keçmiş Sovet İttifaqının müxtəlif ölkələrindən olan həmkarlarla işləmək və son dərəcə müxtəlif akademik və mədəni mühitdən gələn tələbələrlə ünsiyyətdə olmaq mənim elmi baxışlarımı əhəmiyyətli dərəcədə zənginləşdirdi.
– ABŞ-da nüfuzlu elmi nəşriyyat tərəfindən kitabınızın çap olunması mühüm nailiyyətdir. Kitab üzərində işləyərkən sizi düşündürən əsas elmi suallar hansılar idi?
- Ən son kitabım “Hökumətlər üçün kim mübarizə aparır? Ukraynada və onun hüdudlarından kənarda paramilitar səfərbərlik” bu il nəşr olundu. Bu kitab hökumət tərəfində silahlı münaqişələrdə iştirak etməyə könüllü qatılan şəxslərin kimlər olduğu və bunun hansı şərtlər altında baş verdiyi suallarına nəzəri əsaslı cavab təqdim edir. Tədqiqat 2015-ci ildən etibarən Ukrayna silahlı qüvvələrinin keçmiş və hazırkı üzvləri ilə apardığım çoxsaylı müsahibələrə əsaslanır. Eyni zamanda, Ukraynada həlak olmuş könüllü döyüşçülərə dair topladığım orijinal məlumat bazasından da istifadə olunub.
– Akademik fəaliyyətiniz həm tədqiqatı, həm də tədrisi əhatə edir. Bu iki sahə arasında balans yaratmaq çətin deyil ki?
- Britaniya akademiyasında tədqiqat və tədris əsas fəaliyyət sahələri olmaqla yanaşı, inzibati öhdəliklər də mühüm yer tutur. Kursların idarə olunması kimi vəzifələr vaxt baxımından ciddi yük yarada bilir və bu səbəbdən tarazlığı qorumaq asan deyil. Adətən semestrdənkənar dövrlərdə, xüsusilə yay aylarında tədqiqat üçün daha çox vaxt ayırmaq mümkün olur ki, bu da müəyyən balansın saxlanmasına şərait yaradır.
– Oksford, Bremen və Qlazqo kimi nüfuzlu akademik mərkəzlərdə çalışmısınız. Beynəlxalq təcrübənin akademik inkişafda rolu nə qədər önəmlidir?
- Beynəlxalq təcrübə mənim üçün son dərəcə önəmlidir. Bu, müxtəlif akademik mədəniyyətləri anlamağa və fərqli elmi mühitlərdən faydalı elementləri mənimsəməyə imkan verib. Xüsusilə tədris sahəsində beynəlxalq təcrübə böyük üstünlük yaradır. Qlazqoda çoxsaylı beynəlxalq tələbələrimiz var və onların fərqli təhsil mənşəyini nəzərə alaraq effektiv öyrənmə mühiti yaratmaq üçün beynəlxalq baxış bucağı vacibdir.
– Gənc tədqiqatçılar və tələbələr üçün hansı tövsiyələri verərdiniz?
- Əsas tövsiyəm odur ki, maraq göstərdikləri sahə üzrə beynəlxalq prosesləri daim izləsinlər. Mövcud resurslar, məlumat bazaları və maliyyələşmə imkanları barədə məlumatlı olmaq, eyni sahədə çalışan digər tədqiqatçılarla əlaqələr qurmaq çox vacibdir. Akademik dünyada əlaqələr və şəbəkələr həlledici rol oynayır, çünki məhz onlar sizin elmi nüfuzunuzu, eləcə də tədqiqat və tədrisdə uğurunuzu müəyyən edir.
