Azərbaycanın 2025-ci ilin yanvar–noyabr aylarında sement ixracı üzrə açıqlanan göstəricilər qeyri-neft sektorunda nisbi sabitlik və artım potensialının qorunduğunu göstərir. Hesabat dövründə ölkədən 54 milyon 418,24 min ABŞ dolları dəyərində 869 min 677,99 ton sement və klinker ixrac olunub. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ixracın həm dəyər, həm də həcm ifadəsində artması ümumi ixracın azalması fonunda sement məhsulunun daha dayanıqlı mövqe tutduğunu ortaya qoyur.
Qlobal miqyasda sement bazarı son illər ziddiyyətli tendensiyalarla xarakterizə olunur. Bir sıra ölkələrdə tikinti sektorunda yavaşlama müşahidə edilsə də, infrastruktur layihələrinin davam etdiyi regionlarda sementə olan tələbat sabit qalır. Xüsusilə nəqliyyat, enerji və şəhərsalma layihələrinin intensiv olduğu ölkələrdə sement istehlakı əsas strateji məhsullar sırasında qalır. Azərbaycanın sement ixracındakı artım da əsasən bu regional tələbatın davam etməsi və yaxın bazarlarda logistika baxımından rəqabət üstünlüyünün qorunması ilə bağlıdır.
İxrac edilən məhsulun həcminin dəyər artımına yaxın tempdə yüksəlməsi göstərir ki, qiymət faktoru kəskin dəyişməyib və artım əsasən real satış həcmlərinin genişlənməsi hesabına formalaşıb. Bu məqam sement ixracının qısa müddətli qiymət dalğalanmalarından deyil, istehsal və tədarük imkanlarının davamlılığından qaynaqlandığını göstərir. Klinker formasında ixracın mövcudluğu isə məhsulun müxtəlif bazar tələblərinə uyğun çevik şəkildə təqdim edildiyini göstərən əlavə göstəricidir.
Azərbaycan mənşəli əsas qeyri-neft məhsullarının ixracında sementin payının 1,83 faiz təşkil etməsi ilk baxışdan məhdud görünə bilər. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, sement yüksək həcmlə, lakin nisbətən aşağı vahid dəyərli məhsuldur. Bu baxımdan, sement ixracı daha çox istehsal gücünün yüklənməsi, sənaye məşğulluğunun qorunması və regional ticarət əlaqələrinin saxlanılması baxımından əhəmiyyət daşıyır. Qeyri-neft ixracının strukturunda belə məhsulların mövcudluğu ümumi ixrac portfelinin balanslaşdırılmasına xidmət edir.
Ümumi xarici ticarət göstəriciləri kontekstində sement ixracının artımı ayrıca diqqət çəkir. Hesabat dövründə Azərbaycanın ümumi ixracı azaldığı halda, idxalın artması ticarət balansında əlavə təzyiq yaradır. Bu şəraitdə qeyri-neft məhsulları üzrə ixracın artım nümayiş etdirməsi xüsusilə önəmli hesab olunur. Sement ixracı həcminin yüksəlməsi, ümumi ixrac azalmasının müəyyən hissəsinin kompensasiyasında rol oynayan amillərdən biri kimi qiymətləndirilə bilər.
