Azərbaycanda biznes demoqrafiyasına dair vahid informasiya ehtiyatının yaradılması iqtisadi statistikada keyfiyyət mərhələsinə keçidi ifadə edir. Prezident İlham Əliyevin təsdiqlədiyi 2026–2030-cu illəri əhatə edən Dövlət Proqramına əsasən, 2027–2030-cu illərdə biznes subyektlərinin yaranması, fəaliyyəti və bazardan çıxışı ilə bağlı göstəriciləri əhatə edən sistem formalaşdırılacaq. Dövlət Statistika Komitəsinin əsas icraçı, İqtisadiyyat Nazirliyinin isə yardımçı icraçı kimi müəyyənləşdirilməsi biznes mühitinin monitorinqinin rəsmi statistika və iqtisadi siyasət arasında birbaşa əlaqələndirildiyini göstərir.
Qlobal təcrübədə biznes demoqrafiyası iqtisadiyyatın canlılığını ölçən əsas göstəricilərdən biri hesab olunur. OECD və Avropa İttifaqı ölkələrində bu statistika yeni yaradılan müəssisələrin payı, sağqalma müddəti, məşğulluğa töhfəsi və bağlanma dinamikası kimi indikatorlar üzərindən formalaşdırılır. Bu məlumatlar iqtisadi artımın mənbələrini və struktur dəyişikliklərini daha dəqiq qiymətləndirməyə imkan verir. Azərbaycanda bu istiqamətdə informasiya ehtiyatının yaradılması sahibkarlıq mühitinin yalnız kəmiyyət deyil, keyfiyyət baxımından da təhlil olunmasına şərait yarada bilər.
Biznes demoqrafiyasının izlənilməsi xüsusilə kiçik və orta sahibkarlığın inkişaf trayektoriyasını anlamaq baxımından əhəmiyyətlidir. Bir çox ölkələrdə aparılan araşdırmalar göstərir ki, yeni yaradılan müəssisələrin böyük hissəsi ilk üç il ərzində bazardan çıxır. Bu göstəricilərin sektorlar və regionlar üzrə təhlili dövlət dəstək mexanizmlərinin daha hədəfli qurulmasına imkan yaradır. Azərbaycanda yaradılacaq sistem bu cür təhlillərin aparılmasını asanlaşdıraraq, iqtisadi siyasətin faktlara əsaslanan şəkildə tənzimlənməsinə töhfə verə bilər.
Texniki şərtlərin və proqram təminatının hazırlanması biznes məlumatlarının operativ və istifadəçi yönümlü təqdimatını təmin etməyi hədəfləyir. Qlobal səviyyədə bu cür platformalar təkcə statistik qurumlar üçün deyil, investorlar, tədqiqatçılar və biznes assosiasiyaları üçün də əsas analitik alət kimi istifadə olunur. Məlumatların açıq və strukturlaşdırılmış formada təqdim edilməsi investisiya qərarlarının qiymətləndirilməsində və biznes risklərinin analizində əlavə üstünlük yaradır. Bu baxımdan, planlaşdırılan informasiya ehtiyatı iqtisadi şəffaflığın artırılmasına xidmət edən institusional mexanizm kimi çıxış edə bilər.
Biznes demoqrafiyası statistikası əmək bazarı və məhsuldarlıq göstəriciləri ilə də sıx bağlıdır. Yeni müəssisələrin yaranması və bağlanması məşğulluq axınlarını formalaşdırır, sektorlar üzrə iş yerlərinin dinamikasını müəyyən edir. Beynəlxalq təcrübədə bu məlumatlar iqtisadi şokların təsirini ölçmək və bərpa proseslərini izləmək üçün istifadə olunur. Azərbaycanda bu cür göstəricilərin sistemli şəkildə toplanması iqtisadi dövrlərin təsirinin daha dəqiq qiymətləndirilməsinə imkan verə bilər.
