ain.az, Qafqazinfo portalına istinadən məlumat yayır.
Alimlər 2025-ci ildə baş verən ən dağıdıcı iqlim fəlakətlərinin iqtisadi zərərini hesablayıblar.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, “The Guardian” qəzetində dərc olunan və Kristian Eid tərəfindən hazırlanan yeni hesabat istilik dalğaları, meşə yanğınları, quraqlıqlar və fırtınaların iqlim dəyişikliyinin real maliyyətini ortaya qoyduğunu göstərir.
Hesabata görə, 2025-ci ildə baş verən ən dağıdıcı 10 iqlim fəlakətinin ümumi zərəri 120 milyard dolları keçib.
Alimlər vurğulayırlar ki, bu rəqəmlər yalnız sığorta ilə əhatə olunan itkiləri əks etdirir və fəlakətlərin həqiqi zərəri bundan xeyli yüksək ola bilər.
Bu il ən çox zərər ABŞ-yə dəyib. Yanvar ayında Los-Ancelesdə baş verən “Palisades” və “Eaton” meşə yanğınları 60 milyard dollardan çox maddi ziyana səbəb olub. Yanğınlar nəticəsində 40 nəfər həyatını itirib.
Bundan sonra Cənub-Şərqi Asiyada baş verən güclü fırtınalar gəlib. Tayland, İndoneziya, Şri-Lanka, Vyetnam və Malayziyanı təsiri altına alan bu fəlakətlər 25 milyard dollar ziyana və 1750-dən çox insanın ölümünə səbəb olub.
2025-ci ilin ən dağıdıcı altı iqlim fəlakətindən dördü Asiyada baş verib və onların zərərinin ümumi məbləği 48 milyard dolları keçib. Bunlara iyun və avqust aylarında Çində baş verən, 30-dan çox insanın ölümünə və təxminən 12 milyard dollar ziyana səbəb olan daşqınlar daxildir.
Mütəxəssislər bildirirlər ki, uzunmüddətli quraqlıqdan sonra qeyri-adi dərəcədə dağıdıcı yağışlar Çində daşqın riskini xeyli artırıb.
Bu il Karib dənizi də “Melissa” qasırğası ilə sarsılıb. Yamayka, Kuba və Baham adalarına çatan qasırğa ən azı 8 milyard dollar ziyana səbəb olub. Alimlər isti okean sularının qasırğaların həm daha güclü, həm də daha tez-tez baş verməsində mühüm rol oynadığını bildirirlər.
Araşdırmalara görə, iqlim dəyişikliyi olmayan bir dünyada “Melissa” kimi bir qasırğa təxminən 8 min ildə bir dəfə baş verə bilərdi. Hazırkı iqlim şəraitində isə bu cür fəlakətlərin ehtimalı dörd dəfə artıb.
Kristian Eid ən dağıdıcı 10 hadisə ilə yanaşı, maddi baxımdan nisbətən ucuz, lakin təsiri ciddi olan digər 10 ekstremal hava hadisəsini də təhlil edib. Yayın sonlarında Böyük Britaniyada qeydə alınan genişmiqyaslı meşə yanğınları bunların arasında ön sıradadır.
İspaniyada 383 min hektar, Portuqaliyada isə 260 min hektar ərazi yanaraq məhv olub. Bu, hər iki ölkənin ümumi quru ərazisinin təxminən 3 faizinə bərabərdir. İlkin hesablamalara görə, bu yanğınlar 810 milyon dollardan çox iqtisadi itkiyə səbəb olub.
Alimlər bildirirlər ki, insanların yaratdığı iqlim dəyişikliyi ekstremal hava hadisələrini birbaşa yaratmasa da, onların başvermə ehtimalını artırır və baş verdikdə daha dağıdıcı hala gətirir. Toplanan elmi sübutlar iqlim böhranı ilə artan fəlakətlər arasında açıq və inkarolunmaz əlaqə olduğunu göstərir.
Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün ain.az saytını izləyin.
