ABŞ-də etirazlar şiddətlənir » AzadMedia.az

ABŞ Prezidenti Donald Trampın Los-Ancelesdə immiqrasiya reydlərinə qarşı keçirilən etiraz aksiyalarına cavab olaraq 4,000 nəfərlik Milli Qvardiya və 700 dəniz piyadası göndərməsi ölkədə geniş rezonans doğurub. Tramp bu addımı “qanunun bərpası” kimi izah etsə də, Kaliforniya qubernatoru Qavin Nyusom onu konstitusiyanı pozmaqda və ştatın suverenliyini tapdalamaqda ittiham edərək, həm Prezidentə, həm də Müdafiə naziri Pit Hegsethə qarşı rəsmi məhkəmə iddiası qaldırıb.
Etirazlar, İmmiqrasiya və Gömrük İdarəsinin (ICE) əsasən Latın amerikalıların yaşadığı ərazilərdə — Westlake, Paramount və Fashion District kimi bölgələrdə həyata keçirdiyi genişmiqyaslı reydlərdən sonra başlayıb. Cümə günü başlayan etirazlar sürətlə yayıldı, bir sıra federal binalar qrafiti ilə örtüldü, polislə qarşıdurmalar yaşandı və “ICE-ə yox!”, “Qvardiya, LA-dan çıx!” kimi şüarlar səsləndirildi. ICE-nin məlumatına görə, cəmi bir gün ərzində 121 nəfər sənədsiz miqrant saxlanılıb, o cümlədən həmkarlar ittifaqı lideri Devid Huerta da daxil olmaqla.
Kaliforniya rəsmiləri bildirir ki, Tramp bu qərarı guya yerli səlahiyyətlilər vəziyyətə nəzarəti itirdiyi üçün verib. Amma Nyusomun iddiasına əsasən, şənbə günü vəziyyət artıq stabilləşmişdi və Prezidentin fövqəladə səlahiyyətlərə müraciət etməsi həm hüquqi, həm də siyasi baxımdan “misilsiz səlahiyyət qəsbidir”. O qeyd edib ki, bu addım federal hökumətin ştatlar üzərində nəzarətini süni şəkildə artırmaq cəhdidir və Kaliforniya buna qarşı sonadək mübarizə aparacaq.

Etirazlar təkcə Kaliforniya ilə məhdudlaşmayıb. Texasın Austin və Dallas şəhərlərində də LA ilə həmrəylik nümayiş etdirən izdiham küçələrə axışıb. Austin şəhərində nümayişçilər ICE tərəfindən istifadə olunan federal binanın qarşısında toplaşıb, “No more ICE” şüarları səsləndirib və polis zorakılığına məruz qalıblar. Bəzi hallarda gözyaşardıcı qazdan istifadə olunub, Dallasda isə 400-dən çox insan dinc şəkildə yürüş edib.
Bütün bu hadisələr fonunda ABŞ-da federal və ştat hakimiyyətləri arasında səlahiyyət bölgüsü, hərbi qüvvələrin daxili təhlükəsizlik məsələlərinə müdaxilə imkanları və immiqrasiya siyasətinin icrası ilə bağlı hüquqi mübahisələr daha da qızışıb. Tramp administrasiyası sərt mövqeyini qoruyur və vitse-prezident C.D. Vans açıq şəkildə bildirib: “Bu administrasiya küçə qanunsuzluğuna boyun əyməyəcək. Prezident Tramp geri çəkilməyəcək.”
Hazırda Los-Ancelesdə vəziyyət gərgin olaraq qalır. Federal binaların ətrafında ağır texnika yerləşdirilib, Milli Qvardiya Humvees maşınları ilə küçələri bağlayıb. Gözlənilir ki, qarşıdakı günlərdə həm məhkəmə prosesləri, həm də küçə etirazları daha da alovlana bilər. ABŞ bu hadisələrlə, həm hüquq sisteminin sınağına, həm də demokratiyanın sərhədlərinin harada başladığı və bitdiyinə dair yeni bir imtahana girir.