Weizmann İnstitutunun alimləri insanların qazanc əldə etməkdənsə, itkilərdən qaçmağa çalışarkən yeni variantları niyə aktiv şəkildə araşdırdıqlarını izah edən neyron mexanizm müəyyən ediblər. İş göstərdi ki, bu proses amigdaladakı neyronların fəaliyyəti və "səs-küy"ünün təsiri altındadır....
Poliqon xəbər verir ki, yenini araşdırmaq və tanış olandan istifadə etmək arasında tarazlıq həmişə insanın sağ qalması üçün vacib olub. Tanış ov yerlərindən və ya sübut edilmiş resurslardan istifadə təhlükəsiz görünür, lakin tükənməyə və ya qeyri-sabit mənbələrdən asılılığa səbəb ola bilər. Yeni imkanların axtarışı mükafatlar vəd edir, lakin həmişə məyusluq və ya təhlükə riski ilə əlaqələndirilir.
“Kəşfiyyat-istismar dilemması” adlanan ənənəvi tədqiqatlar, əsasən, fayda əldə etməklə bağlı vəziyyətlərə aid idi və korteksdə və amigdalada fəaliyyətin rolunu göstərdi. Bununla belə, itkidən qaçınma strategiyaları fərqli bir sinir əsasına malikdir və narahatlıq pozğunluqları və TSSB daxil olmaqla mənfi vəziyyətlərlə əlaqələndirilir.
Təbiətdə dərc olunan yeni araşdırmada elm adamları qazanc və itkilərdən öyrənmə zamanı beyin fəaliyyətini müqayisə ediblər. Təcrübədə artıq dərin elektrodlar quraşdırılmış 17 epilepsiya xəstəsi iştirak etmişdir. Temporal korteksin amigdala və ona bitişik nahiyələrində cəmi 382 neyron qeydə alınıb.
Nəticələr göstərdi ki, zərər şəraitində iştirakçılar, hətta hansı variantın daha sərfəli olduğunu bilsələr də, daha tez-tez kəşfiyyat strategiyasını seçirlər. Eyni zamanda qərarların dəqiqliyi də azalıb. Kəşfiyyat seçimlərindən əvvəl amigdala və temporal korteksin neyronları daha aktiv idi və itki şəraitində "səs-küy" səviyyəsi əlavə olaraq artdı.
Bu səs-küy, xüsusilə yüksək qeyri-müəyyənlik şəraitində sınaq və səhvə meyli artırdı və öyrənmə irəlilədikcə tədricən azaldı. Beləliklə, sinir fəaliyyətinin dəyişkənliyi insanların itki riski ilə qarşılaşdıqda niyə daha aktiv şəkildə araşdırma apardıqlarını izah edən əsas amildir. Təkamül nöqteyi-nəzərindən bu, haqlıdır: tanış mənbənin itirilməsi bizi yaşamaq üçün yeni yollar axtarmağa məcbur edir.
Poliqon.info
