"Filmlərin istehsalı zamanı çəkilmiş materialın yalnız kiçik bir hissəsi ekranlara çıxır".
Publika.az xəbər verir ki, bunu rusiyalı montajçı və rejissor Vladimir Markov “Gazeta.Ru”ya verdiyi müsahibədə bildirib.
O, “Generation П”, “Dən D”, “Kosti”, “Üç bacı”, “Elmin bəhrələri”, “Narahatlıq zonası” serialları və “Müharibə və Sülh” televiziya tamaşası üzərində çalışıb.
Markov izah edib ki, ilkin montaj zamanı uğursuz dubllar çıxarılır, çoxkameralı çəkilişlərdə isə yalnız uyğun kamera görüntüsü seçilir. Məsələn, “Elmin bəhrələri”ndə partizanlarla faşistlər arasında döyüş səhnələri var. Bu səhnələrdə demək olar ki, bütün iştirakçılar ayrı-ayrılıqda çəkilib, amma montaja yalnız kiçik bir hissə daxil edilib. Bu prosesdə “faydalı metraj” anlayışı var — yəni filmin dinamikasına görə istifadə olunan materialın çəkilənə nisbəti. Dram janrında bu nisbət 1:4, aksiyon filmlərində isə bir dəqiqəlik səhnə üçün onlarla dəqiqəlik xam material çəkilə bilər.
Montajın ilkin versiyası adətən final versiyadan 10% daha uzun olur. Bu mərhələdə əsas çətinlik başlayır: nəyi kəsmək olar ki, filmin strukturu pozulmasın. Montaj təkcə səhnələri birləşdirmək deyil, həm də onları düzgün şəkildə çıxarmaqdır.
Ən tez kəsilən hissələr “giriş-çıxış” səhnələridir. Məsələn, “Ay gəzənlər” filmində detektiv müxtəlif yerlərə gedərək şahid ifadələri toplayır. Çəkiliş zamanı bu səhnələrin süjetə nə qədər vacib olduğu bilinmədiyi üçün çox sayda variant çəkilib, amma montaja yalnız bir hissəsi daxil edilib.
Montaj zamanı təkrarlar da çıxarılır. Bəzən ssenaridə vacib görünən səhnə montajda artıq və izah edilmiş sayılır. Belə səhnələr tamaşaçını yormasın deyə çıxarılır.
Bəzən isə əla səhnələr sadəcə “yer çatmadığı üçün” kəsilir. Kino məktəblərində məşhur ifadə var: “Yaxşı səhnələrdən asanlıqla imtina etmək lazımdır.” Əgər texniki qüsurlu və uğursuz səhnə çıxarılırsa, bu məcburidir. Amma uğurlu səhnə çıxarılırsa, deməli, o həqiqətən lazım deyil və film onsuz daha yaxşı olur. Bu səhnələr bəzən əlavə material kimi və ya rejissor versiyasında təqdim edilir. Məsələn, “Generation П” filminin rejissor versiyasında bəzi reklam səhnələri çıxarılıb və nəticədə film daha dinamik olub.
