Bərpaolunmaz yanacaqlara tələbat dəyişməz qaldıqda, hasilatın 25 ildən sonra da indiki səviyyədə qalması üçün şirkətlər hələ kəşf edilməmiş yataqları işləməlidirlər, – deyə Beynəlxalq Enerji Agentliyi (IEA) xəbərdarlıq edir.
Dünyada neft və qazın kəşfiyyatına və hasilatına illik ümumi investisiyaların 2050-ci ilə qədər mövcud istehsal həcmlərini saxlamaq üçün təxminən 540 mlrd dollar olması gərəkdir; bu, mövcud yataqlarda hasilatın sürətlə azalması ilə bağlıdır.
“Mövcud hasilatın sürətlə azalması, həmçinin qlobal səviyyədə ABŞ şist neftindən asılılığın artması səbəbindən neft-qaz sənayesi indiki səviyyədə qalmaq üçün daha sürətlə irəliləməlidir”, – deyə IEA-nın icraçı direktoru Fatih Birol bildirib.
Bu proqnoz həm də onu göstərir ki, bərpaolunmaz yanacaqlara tələbat dəyişməz qalarsa, hasilatın 25 ildən sonra da indiki səviyyədə saxlanılması üçün şirkətlər hələ kəşf edilməmiş yataqları işləməli olacaqlar. Bu, son illərdə iri istehsalçıları “təmiz” enerjiyə daha çox sərmayə qoymağa çağıran IEA-nın tonunda mühüm dəyişiklikdir.
Neftə tələbatın yaxın vaxtlarda zirvəyə çatacağına dair əlamətlər yoxdur: yəni yüksək hasilat həcmlərinə hələ uzun illər ehtiyac olacaq. 2025–2026-cı illər üçün qlobal neft artıqlığı proqnozlaşdırılsa da, BP 2026-cı ilin əvvəlindən OPEC-dən kənar hasilat artımının 12–18 ay ərzində demək olar ki, dəyişməz qalacağını gözləyir.
IEA-nın proqnozu 15 000-dən çox yatağın və onlarda hasilatın azalması sürətinin təhlilinə əsaslanır. İnvestisiyalar olmadan qlobal təklif hər il Norveç və Braziliyanın hasilatına – gündə 5 mln bareldən çox – bərabər həcmdə azalar. Bu göstərici 2010-cu illə müqayisədə 40% çoxdur. Bu qismən ABŞ-də şist hasilatından asılılığın artması ilə bağlıdır, çünki burada quyular adətən ənənəvi ehtiyatlardan daha tez tükənir.
“Bu il qlobal investisiyaların yəqin ki, 570 milyard dollara çatacağı gözlənilir – bu, mövcud hasilat həcmlərini saxlamaq üçün kifayətdir”, – deyə IEA-nın enerji təchizatı şöbəsinin rəhbəri Kristofer Makqleyed qeyd edib.
