ain.az, Lent az saytından verilən məlumata əsaslanaraq xəbər yayır.
Əksər insanlar hansı vəziyyətdə yatdıqlarına fikir vermirlər. Halbuki bu, təsadüfi deyil: yuxu pozaları sinir sisteminin vəziyyətini və yığılan stress səviyyəsini əks etdirə bilər. Psixoloqların fikrincə, bədənimizin yuxu zamanı seçdiyi duruşlar bəzən “sağ qalma rejimində” ilişib qaldığını göstərir.
Yuxu pozaları və stres arasındakı əlaqə
Xroniki gərginlik zamanı beyin və bədən “döyüş və ya qaç” vəziyyətində olur və tam rahatlana bilmir. Belə halda insan yuxuda özünü qorumaq üçün instinktiv “müdafiə” pozaları seçir. Bu, sinir sisteminin tənzimlənməməsini və kortizol hormonunun artmış səviyyəsini göstərə bilər.
Lent.az həmin pozalar barədə məlumat verir.
1. “Mumiya” pozası
İnsan arxası üstə uzanır, əllərini sinəsində çarpazlayır və bədəni tam hərəkətsiz qalır. Bu, beynin nəzarəti itirməmək və daxili narahatlıq fonunda özünü qorumaq cəhdidir.
2. “Dırmaşan ağac” (drevopaz) pozası
Bir ayaq dizdən bükülür və yana açılır. Bu, beynin “hazıram hərəkətə” siqnalıdır. Belə vəziyyət bədənin rahatlanmaq istəmədiyini, daim gərgin və oyaq qaldığını göstərir.
3. “Embrion” (bükülmüş) pozası
İnsan bədənini büküb dizlərini sinəsinə çəkir. Bu, təhlükəsizlik hissi ilə əlaqəli olsa da, onun üstünlük təşkil etməsi dərin emosional yorğunluq və narahatlıq əlamətidir.
4. “Yastığı qucaqlayan” pozası
İnsan yuxuda yastığı və ya yorğanı qucaqlayır. Bu, rahatlıq və təhlükəsizlik ehtiyacının ifadəsidir. Beyin daxili sabitlik çatışmadığı üçün xarici dayaqlardan istifadə edir.
Bu dörd pozanın hamısı bədənin xroniki stress vəziyyətində olduğunu və sinir sisteminin yumşaq rahatlanmaya ehtiyac duyduğunu göstərir.Stress, yuxu və kortizol dövrü
Yuxusuzluq və stress bir-biri ilə sıx bağlıdır. Yüksək gərginlik yuxuya getməyi çətinləşdirir, yuxunun dərin mərhələlərini qısaldır. Əvəzində, az yatmaq (orta hesabla 6–7 saatdan az) kortizolu artırır və “stress dövrü” bağlanır.
Kortizol hipotalamo-hipofiz-böyrəküstü oxu vasitəsilə yuxu ilə sıx əlaqəlidir. Bu sistem həddən artıq aktiv olduqda, beyin axşamlar belə “keşik çəkir” və bədən tam sözügedən “sönmə rejiminə” keçə bilmir.
Yuxunu yaxşılaşdırmaq üçün nə etməli
Daimi rejim yaradın.
Hər gün eyni saatda yatmaq və qalxmaq, hətta istirahət günlərində də. Sinir sistemi üçün bu, sabitlik siqnalıdır.
Yuxu gigiyenasına əməl edin.
Yatmazdan 60–90 dəqiqə əvvəl işığı azaldın, ekranlardan uzaqlaşın. Otaq sərin və havalı olmalıdır.
Bədəni rahatlaşdırın.
İlıq duş, yumşaq dartınma hərəkətləri və ya 4–6 saniyəlik dərin nəfəsalma texnikası sinir sistemini sakitləşdirir.
Düşüncələri boşaldın.
Yatmazdan əvvəl üç sabahkı tapşırığı və bu gün üçün üç minnətdarlığı yazın. Bu, beynin “nəzarəti buraxmasına” kömək edir.
Əlavə dayaqlardan istifadə edin.
Diz altına və ya arasına yastıq qoymaq, yüngül yorğanla yatmaq bədənə təhlükəsizlik hissi verir və qoruyucu pozaların qarşısını alır.
Stimulantlardan uzaq olun.
Kofeini günortadan sonra içməyin, çünki o, yuxu strukturunu pozur. Spirt də yuxuya getməni tezləşdirsə də, dərin yuxu fazasını pozur.
Əgər uzun müddət yuxusuzluq, erkən oyanma və ya gündüz yorğunluğu davam edirsə, mütəxəssislə məsləhətləşmək lazımdır.
Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün ain.az saytını izləyin.
