Qlobal əmtəə bazarlarında qızılın qiymətində müşahidə olunan artım maliyyə bazarlarının ümumi vəziyyətinin dəyişdiyini göstərir. Nyu-Yorkun COMEX birjasında qızılın bir troya unsiyası üzrə dekabr fyuçerslərinin qiymətinin 1,71 faiz artaraq 4078,2 ABŞ dollarına yüksəlməsi investor davranışında riskdən qaçış meyillərinin gücləndiyini nümayiş etdirir. Bu artım yalnız texniki amillərlə deyil, həm də geosiyasi və makroiqtisadi proseslərin qlobal səviyyədə yaratdığı qeyri-müəyyənliklərlə əlaqədardır.
Son aylarda beynəlxalq maliyyə bazarlarında dolların nisbi sabitliyi, faiz dərəcələrinin tənzimlənməsi və ABŞ-da gözlənilən iqtisadi yavaşlama investorları daha təhlükəsiz aktivlərə yönəldib. Qızılın qiyməti bu şəraitdə ənənəvi müdafiə aləti kimi dəyərlənir. ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin (FED) 2026-cı ilə doğru faiz dərəcələrini tədricən azaltmaq ehtimalı da qızılın dəyərinə əlavə təzyiq yaradır. Çünki aşağı faiz mühitində qızıl kimi gəlir gətirməyən aktivlər investorlar üçün daha cəlbedici olur. Digər tərəfdən, Avropa və Asiya bazarlarında istehlak qiymətləri indeksinin yüksək qalması, xüsusilə də enerji qiymətlərindəki dəyişkənlik, inflyasiyaya qarşı qorunma məqsədilə qızıl tələbatını artırır.
Geosiyasi müstəvidə Yaxın Şərqdə və Şərqi Avropada davam edən gərginliklər də qızılın təhlükəsiz liman kimi statusunu gücləndirir. İnvestorlar qeyri-sabit bölgələrdə valyuta və səhm bazarlarında yaranan riskləri diversifikasiya etmək üçün qızıla yönəlir. Qlobal miqyasda mərkəzi bankların qızıl ehtiyatlarını artırmaq meyli də bu trendlə paralel gedir. Çin, Hindistan və Rusiya kimi ölkələr valyuta risklərini balanslaşdırmaq və öz milli valyutalarının sabitliyini dəstəkləmək məqsədilə qızıl ehtiyatlarını genişləndirirlər. Bu isə bazarda təklifin məhdudlaşmasına və qiymətlərin daha da bahalaşmasına səbəb olur.
Gümüş bazarında da analoji tendensiya müşahidə edilir. COMEX birjasında gümüş fyuçerslərinin 2,88 faiz artaraq 49,53 ABŞ dollarına çatması sənaye tələbi ilə yanaşı, investisiya marağının da artdığını göstərir. Gümüş, xüsusilə yaşıl texnologiyalar və bərpa olunan enerji sektorunda geniş istifadə olunduğuna görə, bu istiqamətlərdə baş verən inkişaflarla birbaşa əlaqəlidir. Son illərdə günəş panelləri və elektrik nəqliyyatı sənayesində genişlənmə gümüş tələbatını sabit şəkildə artırır. Bu, metalın həm sənaye, həm də investisiya aktiv kimi strateji dəyərini yüksəldir.
Hazırkı qiymət dinamikasının uzunmüddətli perspektivdə davamlı olub-olmayacağı bir çox faktordan asılıdır. Qlobal iqtisadi artımın tempi, inflyasiya təzyiqləri, mərkəzi bankların siyasəti və texnoloji sənayenin inkişafı qiymətlərin sabitliyi üzərində əsas həlledici amillər kimi çıxış edir. Lakin qızılın qiymət artımında yaranan impulsun birdəfəlik deyil, struktur xarakterli olması mümkündür. Bu, dünya iqtisadiyyatında risklərin hələ uzun müddət yüksək qalacağına dair siqnal kimi dəyərləndirilə bilər.
