Şalfey çayının faydaları nələrdir? Təbiətdə elə bitkilər var ki, həm ətirli, həm də şəfavericidir. Onlardan biri də şalfey (yəni sürvə bitkisi)dir. Qədim yunan və Roma təbabətində “müdriklik otu” adlandırılan bu bitki, min illərdir ki, həm tibbi, həm də dini məqsədlərlə istifadə olunur.Bu gün isə şalfey çayının faydaları, şalfey qarqara üsulu və onun istifadə qaydası həm xalq təbabətində, həm də müasir təbii müalicə üsullarında önəmli yer tutur.
Şalfey nədir və harada yetişir? 🌱
Şalfey nədir sualına ən sadə cavab budur: şalfey — elmi adı Salvia officinalis olan, “sürvə” adlandırılan çoxillik ətirli bitkidir.Əsasən Aralıq dənizi bölgəsində yetişsə də, Azərbaycanın da iqlim şəraitinə uyğunlaşa bilir.Bitkinin yarpaqları boz-yaşıl, xoş ətirli və acımtıl dada malikdir.Tərkibində çoxlu antioksidantlar, flavonoidlər, A, C, K vitaminləri, sink, dəmir və kalsium var.
Bu tərkib şalfey çayının faydaları üçün əsas mənbədir.
Sürvə bitkisinin faydaları nələrdir? 🌿
Sürvə bitkisinin faydaları çox genişdir və həm daxili, həm də xarici istifadə zamanı təsirli olur.
1️⃣ Boğaz və ağız sağlamlığı:Şalfeyin antibakterial xüsusiyyətləri onu ağız və boğaz problemlərinə qarşı təsirli edir.Şalfey qarqara üsulu ilə boğaz ağrısı, angina və diş ətindəki iltihab azaldıla bilər.
2️⃣ Həzm sisteminə dəstək:Şalfey çayı mədə turşusunu tənzimləyir, köp və qaz problemlərini azaldır, qəbizliyi yüngülləşdirir.
3️⃣ Yaddaş və beyin fəaliyyəti üçün faydalıdır:Elmi tədqiqatlara görə, şalfey beyindəki sinir hüceyrələrinin fəaliyyətini aktivləşdirir və yaddaşı gücləndirir.
4️⃣ İmmuniteti gücləndirir:Şalfey çayının faydaları arasında bədənin müdafiə sistemini gücləndirməsi də var. Antioksidant təsiri orqanizmi virus və infeksiyalardan qoruyur.
5️⃣ Menopauza dövründə rahatlıq gətirir:Qadınlarda hormon balansını tənzimləməyə kömək edir, isti basmalar və tərləmə kimi simptomları azaldır.
6️⃣ Dəri və saç üçün təbii vasitədir:Şalfey ekstraktı dəriyə ton verər, sızanaqları azaldar və saçların yağ balansını bərpa edər.
Şalfey çayının faydaları 💧
Şalfey çayının faydaları çoxsaylı elmi araşdırmalarla da təsdiqlənib.Gündə 1-2 fincan şalfey çayı içmək orqanizmin ümumi fəaliyyətinə müsbət təsir göstərir:
Antibakterial təsir: infeksiyalara qarşı qoruyucu təsir göstərir.
İltihab əleyhinə təsir: boğaz, mədə və dəridəki iltihabları azaldır.
Sinir sistemini sakitləşdirir: yuxusuzluq və stress zamanı rahatladıcı təsir göstərir.
Qan şəkərini sabit saxlayır: şəkərli diabet riski olanlar üçün faydalı ola bilər.
Xolesterolu azaldır: “pis” LDL xolesterolu aşağı salır, “yaxşı” HDL-ni artırır.
Şalfey çayının hazırlanması və istifadə qaydası ☕
Şalfey istifadə qaydası çox sadədir. Əsas odur ki, miqdarı və dəmləmə müddəti düzgün olsun.
Hazırlanma qaydası:
1 çay qaşığı qurudulmuş şalfey yarpağı götürülür.
Üzərinə 200 ml qaynar su əlavə olunur.
10 dəqiqə dəmlənir və süzülür.
Şalfey çayının faydaları tam alınsın deyə, çayı isti halda içmək tövsiyə olunur.İstəyə görə bal və limon əlavə etmək olar.
İstifadə miqdarı:
Gündə 1-2 fincan (səhər və axşam).
Yeməkdən 30 dəqiqə sonra içmək daha effektlidir.
Şalfey qarqara necə hazırlanır? 🧂
Şalfey qarqara üsulu boğaz ağrısı və ağız iltihabları üçün çox faydalıdır.
Qarqara hazırlanması:
1 xörək qaşığı qurudulmuş şalfey yarpağını 1 stəkan qaynar suda 15 dəqiqə dəmlə.
Süz və ilıq halda istifadə et.
Gündə 2-3 dəfə qarqara et.
Bu üsul diş ətində qanaxma, boğazda yanma və iltihablı hallarda təbii yardımçı vasitədir.
Şalfey haqqında maraqlı faktlar 📚
Qədim dövrlərdə şalfey “ölməzlik otu” adlandırılırdı.
Romalılar onu “müdriklərin bitkisi” kimi tanıyırdılar.
Şalfey çayının faydaları təkcə bədənlə deyil, ruhi vəziyyətlə də əlaqələndirilir — aromatik təsiri zehni sakitləşdirir.
Şalfey yağı aromaterapiyada stressi və narahatlığı azaltmaq üçün geniş istifadə olunur.
Şalfey qiyməti və alınma mənbələri 💰
Şalfey qiyməti məhsulun növünə görə dəyişir. Azərbaycanda apteklərdə, ekoloji məhsul mağazalarında və onlayn satış platformalarında rahatlıqla tapmaq mümkündür.
Məhsul növü
Təxmini qiymət (AZN)
Qurudulmuş şalfey yarpağı (50 q)
2 – 4 AZN
Hazır şalfey çayı (20 filtr paket)
4 – 6 AZN
Şalfey yağı (10 ml)
7 – 10 AZN
Təzə sürvə bitkisi
1 – 2 AZN
Ümumilikdə şalfey çayının qiyməti münasibdir və gündəlik istifadəyə uyğundur.
Hamiləlikdə şalfey içmək olarmı? 🤰
Bu mövzu çox vacibdir. Hamiləlikdə şalfey istifadəsi diqqətlə yanaşılmalı məsələdir.Şalfey bitkisinin tərkibində “tujon” adlı maddə var. Bu maddə çox yüksək miqdarda qəbul edilərsə, bəzi hallarda uşaqlıq əzələlərini stimullaşdıra bilər.
Bu səbəbdən:
Hamilə qadınlara şalfey çayı içmək tövsiyə edilmir.
Lakin hamiləlikdən əvvəl və ya doğuşdan sonra (südvermə bitdikdən sonra) istifadəsi təhlükəsiz sayılır.
Süd verən analar üçün də məhdudiyyət var, çünki şalfey süd istehsalını azalda bilər.
Qısası, hamiləlikdə şalfey yalnız həkim məsləhəti ilə qəbul edilməlidir.
Şalfeyin əlavə faydaları 💡
Şalfey çayının faydaları yalnız boğaz və həzm sistemiylə bitmir.Daimi istifadə aşağıdakı sahələrdə də müsbət nəticə verir:
Saç tökülməsini azaldır, saç dərisini gücləndirir.
Tər qoxusunu azaldır (şalfey suyu ilə təbii dezodorant kimi istifadə olunur).
Qan dövranını tənzimləyir.
Dərinin yağ balansını qoruyur.
Şalfey istifadə qaydası və əks göstərişlər ⚠️
Şalfey istifadə qaydası sadə olsa da, bəzi hallarda ehtiyatlı olmaq lazımdır:
Gündə maksimum 2 fincan içmək kifayətdir.
Uşaqlara və hamilə qadınlara yalnız həkim məsləhəti ilə verilə bilər.
Böyrək və epilepsiya xəstələri şalfey çayı içməməlidir.
Şalfeyin tərkibindəki aktiv maddələr çox qəbul edildikdə sinir sisteminə mənfi təsir göstərə bilər. Buna görə dozanı keçməmək vacibdir.
Yazar: İlk yazar
