"Dronlar Ukrayna səmasında hökmranlıq edir, ordu və mülki əhaliyə təhlükə törədir..."
Ukraynanın şərqində, cəbhədən uzaq kənd yollarından tutmuş strateji şəhər mərkəzlərinədək, artıq təkcə tanklar və raketlər deyil, səssiz, lakin ölümcül düşmənlər - dronlar dolaşır.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The New York Times" nəşri yazıb.
Qəzet yazır ki, bu günlərdə hərəkət edən hər şey Rusiya pilotsuz uçuş aparatlarının (PUA) potensial hədəfinə çevrilib. Dronlar bu müharibəni təkcə texnoloji baxımdan dəyişməyib, onu daha qəddar, daha şəxsi və daha nəzarətsiz edib.
Dronların hökmranlığı: cəbhə və arxa cəbhə fərqi yoxdur
Konstantinovka, Pokrovsk və Kupyansk kimi şəhərləri müdafiə edən ukraynalı əsgərlər artıq yalnız hücumdan deyil, göydən gələn gözlənilməz təhlükədən qorunmağa çalışır. Gecələr isə vəziyyət daha da pisləşir, çünki Rusiya dronlarının əksəriyyəti termal kameralarla təchiz olunub və səmanın qaranlığında belə insan istiliyini hədəfə alır.
28-ci mexanikləşdirilmiş briqadanın döyüşçüsü Yevhen Alximov bildirir ki, mövqelərə hərəkət etmək, demək olar ki, intihara bərabərdir. Ağaclıq varsa, gizlənmək mümkündür, amma açıq ərazilərdə bir addım belə həyatla ölüm arasındakı fərqi müəyyən edə bilər.
Müasir Qərb istehsalı olan "Patriot" sistemləri isə ön cəbhəyə yerləşdirilmir, çünki ruslar həmin sistemləri hədəfə almaq üçün də dronlardan istifadə edir. Ukrayna əsgərləri bu səbəbdən sovet dövrünün köhnə "ZU-23" zenit topları və ağır pulemyotları ilə döyüşür. Bəzi hallarda isə silahlar gizlədilir, yerə basdırılır, maskalanır, yalnız bir neçə saniyəlik cavab atəşi üçün üzə çıxarılır.
Rusiya yeni texnologiyalarla PUA istehsalını genişləndirir
Ukrayna hərbi kəşfiyyatının rəhbəri Kirill Budanov qeyd edir ki, Rusiyanın gündə 400-500 "Shahed" tipli kamikadze dronu istifadə etməsi hələ mümkün deyil. Lakin belə miqyasda hücumların müəyyən aralıqlarla baş verməsi real ssenaridir. Məsələ ondadır ki, Rusiya artıq İran texnologiyası əsasında öz dron istehsalını daxildə genişləndirir və bu aparatlar əvvəlki modellərdən daha təhlükəli, daha çətin aşkar olunan və daha ağıllıdır.
Yeni nəsil "Shahed"lər süni intellektlə təchiz olunmuş hesablama sistemlərinə, uzaqdan idarə imkanı verən şifrəli radiokanallara və yüksək dəqiqlikli kameralara malikdir. Onlar təkcə döyüş mövqelərini deyil, həm də kritik infrastruktur obyektlərini - elektrik ötürmə xətləri, qaz anbarları, su təchizatı şəbəkələrini sıradan çıxarmaq üçün nəzərdə tutulur.
Hava hücumundan müdafiə sistemi 90 faiz kifayət deyil
Ukrayna hazırda Rusiyanın dron təzyiqinə qarşı REM (radioelektron mübarizə) sistemlərini genişləndirsə də, texnologiya yarışında hər zaman bir addım geri qalır. Müdafiə mütəxəssisləri bildirir ki, heç bir hava hücumundan müdafiə sistemi 100 faiz müdafiə təmin edə bilməz. Ukrayna HHM-i 90 faizlik effektivlik nümayiş etdirsə belə, 10 faiz keçən dronlardan biri belə şəhər mərkəzində faciə törətmək gücünə malikdir.
Dronlar yalnız əsgərləri deyil, evlərini tərk etməyən mülki insanları da hədəfə alır. Humanitar təşkilatlar təxliyəni həyata keçirməkdə çətinlik çəkir, çünki ən adi nəqliyyat vasitələri belə hədəf seçilə bilər. Bu, əhalini nə fiziki, nə də psixoloji cəhətdən güvəndə qoyur.
Ukraynanın cavab zərbələri və siyasi manevrlər
İyulun 1-də Ukrayna Müdafiə Qüvvələri Rusiyanın Saratov vilayətində yerləşən və ordu üçün yanacaq təmin edən "SaratovOrqSintez" neftayırma zavoduna zərbə endirib. Yanacaq və texniki təminat zəncirinə vurulan bu cür zərbələr Kiyevin mövcud resurslarla edə biləcəyi ən təsirli cavablardan biridir.
Bununla belə, Ukrayna baş naziri Denis Şmıqal xəbərdarlıq edir ki, Rusiya beş regionun - Zaporojye, Dnepr, Xarkov, Sumı və Çerniqovun tam işğalını hədəfləyir. Bu, təkcə ərazi genişlənməsi deyil, həm də Kiyevi danışıqlara "təhqiramiz şərtlərlə" məcbur etməyə hesablanmış plan ola bilər.
Göydən gələn ölüm və torpaqda yaşamaq uğrunda mübarizə
Ukrayna bu gün sadəcə ərazi yox, hava uğrunda da döyüşür. Artıq müharibə yalnız səngərlərdə yox, səmanın dərinliklərində də aparılır. Hər yeni texnoloji üstünlük, hər yeni dron partlayışı bu münaqişəni daha qəddar, daha sürətli və daha amansız edir.
Ukrayna əsgərləri və mülki əhali bu genişlənən ölüm zonasından yalnız sağ qalmaq ümidilə keçir. Amma bu ümidin arxasında Qərbin qərarları, gecikmiş yardım paketləri və hələ də cavabsız qalan çoxsaylı "niyə?" sualları dayanır.
