Sirkadian ritmlərin, yəni bədənin təbii gündəlik dalğalanmalarının pozulması ürək-damar xəstəlikləri riskini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.
“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, bu barədə Amerika Ürək Assosiasiyasının (AHA) alimləri xəbərdarlıq ediblər.
Tədqiqatlarının nəticələri "Circulation" jurnalında dərc edilib.
Araşdırmada deyilir ki, "daxili saat"ın pozulması qan təzyiqinə, qan şəkərinin səviyyəsinə, iltihaba və lipid metabolizmasına təsir göstərir və hipertoniya, insult və infarktın inkişafı üçün zəmin yaradır.
Sirkadian ritmlər demək olar ki, yuxudan və bədən istiliyindən tutmuş ürək və damar funksiyasına qədər bütün bioloji prosesləri idarə edir. İnsan bu təbii dövrlərlə sinxron yaşamadıqda, məsələn, gecə növbələri, tez-tez uçuşlar, xroniki yuxu çatışmazlığı və ya gecələr cihazların daimi istifadəsi səbəbindən bədən stressi düzgün tənzimləyə bilmir.
Alimlər qeyd edirlər ki, yuxu-oyanma dövrlərinin pozulması xüsusilə təhlükəlidir. Hətta nizamsız cədvəllə bir neçə gecə belə qan təzyiqi və maddələr mübadiləsindən məsul olan hormonların istehsalını poza bilər.
Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, bioritmlərin pozulması tez-tez stress, oturaq həyat tərzi və həddindən artıq yemək kimi digər zərərli amillərlə də əlaqəlidir. Bütün bunlar iltihabı artırır və hüceyrələrin insulinə həssaslığını azaldır, diabet və ateroskleroz riskini artırır.
Tədqiqatın müəllifləri həkimləri ürək-damar xəstəliklərinin qarşısının alınması və müalicəsi zamanı "sağlamlığın zaman aspektini" nəzərə almağa çağırırlar. Onlar, həmçinin insanlara yuxu gigiyenasına diqqət yetirməyi və müntəzəm yuxu rejiminə riayət etməyi tövsiyə edirlər.
Hətta rejiminizdəki kiçik düzəlişlər belə daxili saatınızın sinxronizasiyasını bərpa edə və ürəyə düşən stressi azalda bilər.
Alimlər sirkadian ritmləri qidalanma, fiziki fəaliyyət və stresslə yanaşı "sağlamlığın dördüncü ölçüsü" adlandırırlar. Onların rolunu anlamaq gələcəkdə ürək xəstəliklərinin qarşısının alınmasına yanaşmanı dəyişə bilər.
